دیروز (جمعه) روزی تاریخی در روابط کوبا و آمریکا بود؛ روزی که احتمالا در تقویم رابطه دو کشور ثبت خواهد شد. دیروز پرچم آمریکا در سفارت این کشور در کوبا به اهتزاز در آمد. این نشان از تغییر در مسیر رابطه دو کشوری است که طی بیش از 50 سال گذشته دشمنان سرسختی برای یکدیگر بودند. دیروز جان کری، وزیر خارجه آمریکا، سفری 12 ساعته به هاوانا داشت تا رابطه‌ای را که از ماه جولای آغاز شد و با اهتزاز پرچم کوبا در آمریکا ادامه یافت، با سفر خود رسمیت بخشیده و به اوج برساند. به گزارش سی‌ان‌ان، سفارت آمریکا در هاوانا از سال 1961 بسته شد؛ یعنی زمانی که روابط دیپلماتیک میان دو کشور با روی کار آمدن فیدل کاستروی 34ساله، کاملا قطع شد.
سی‌ان‌ان می‌افزاید: «کری عالی‌رتبه‌ترین مقام آمریکایی است که پس از انقلاب 1959 کوبا به این کشور سفر می‌کند. در واقع، او اولین وزیر خارجه‌ای است که پس از 70 سال به کوبا سفر می‌کند.» پیش از این سفارت آمریکا در کوبا با 300 کارمند به فعالیت خود ادامه می‌داد. این فعالیت با محدودیت‌های زیادی از سوی سیستم اطلاعاتی کوبا مواجه بود؛ به گونه‌ای که کارکنان سفارت گاهی مورد آزار و اذیت ماموران اطلاعاتی کوبایی قرار می‌گرفتند. با اهتزاز پرچم آمریکا در کوبا، سفیر آمریکا در این کشور هم معرفی شد. «جفری دولورانتیس»، در مصاحبه‌ای اختصاصی با سی‌ان‌ان می‌گوید: «این معامله‌ای بسیار بزرگ است و مدت‌ها در انتظار آن بودیم. باید مطمئن شویم که همه چیز در ریل خود قرار می‌گیرد.»
از 20 جولای که روابط دو کشور به تدریج رو به بهبود می‌رفت؛ ماموران دیپلماتیک آمریکایی در حال تدارک برای سفر «S» بودند که به سفر وزیر خارجه آمریکا اشاره داشت. اگرچه در همان روز پرچم کوبا در سفارت این کشور در آمریکا به اهتزاز درآمد؛ اما دولت آمریکا این اقدام را منوط به سفر وزیر خارجه آمریکا به کوبا در 14 اوت کرد. سی‌ان‌ان می‌نویسد دیپلمات‌های آمریکایی در 20 جولای به شکل خصوصی مراسم مربوط به بازگشایی سفارت را برگزار کردند. این گزارش می‌افزاید: اجماع دیپلمات‌های آمریکایی این است که بازگشایی سفارت و افراشتن پرچم «گامی تاریخی در روابط دو کشور است». از سال 1961 تا 1977 سفارت تحت حمایت سوئیس قرار داشت اما هرگز به سوئیس نیازی پیدا نشد. با این حال، بخش حافظ منافع با 51 نیرو باز شد؛ اما رسما بخشی از دفتر نمایندگی سوئیس در هاوانا بود. نیویورک تایمز می‌نویسد: اولین گام دیپلمات‌های آمریکایی زدودن گرد و غبار از دیوارها و مجسمه‌هایی است که نیم قرن در انبار نگه داشته شده بودند. در دورانی که رابطه میان دو کشور قطع بود، هیچ دیپلمات آمریکایی بدون اجازه دولت قادر به ترک هاوانا نبود. سی‌ان‌ان می‌نویسد: «ماموران اطلاعاتی کوبا برای اینکه اقتدار خود را نشان دهند و بگویند شما در کشور ما هیچ نفوذی ندارید انواع و اقسام محدودیت‌ها را بر کارکنان دیپلماتیک سفارت روا می‌داشتند.» اکنون دیپلمات‌های آمریکایی برای تردد دیگر نیازی به کسب اجازه ندارند و حصارهای امنیتی کوبا هم از پیرامون سفارت برداشته شده است.
رویکرد واقع‌گرایانه آمریکا
نیویورک‌تایمز در گزارش 14 اوت خود می‌نویسد: دولت آمریکا پی برد که با سیاست فشار نمی‌تواند کوبا را تسلیم کند. از سوی دیگر، سیاست فشار آمریکا می‌توانست نگاه آمریکای لاتین به این کشور را عوض کند. بنابراین، ترجیح اوباما دنبال کردن دیپلماسی 18 ماهه و پنهان برای آب کردن یخ روابط میان دو کشور بود. روابطی که در دوره سی و چهارمین رئیس‌جمهوری آمریکا (آیزنهاور) قطع شد پس از فراز و فرود بسیار در دوره چهل و چهارمین رئیس‌جمهوری (اوباما) جوش خورد.
به گزارش نیویورک‌تایمز، کوبا دومین چالش سیاست خارجی آمریکا پس از پرونده هسته‌ای ایران بود که با مذاکره به نتیجه مطلوب رسید. ظاهرا دولت آمریکا دو پرونده را همزمان به پیش می‌برد. در دوره‌ای که مذاکرات هسته‌ای با ایران در عمان آغاز می‌شد، گروهی دیگر از دیپلمات‌های آمریکایی در آمریکای لاتین در حال مذاکره برای بازگشایی سفارت در کوبا بودند. اندکی پس از به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای، اعلام شد که پرچم کوبا در سفارت این کشور در آمریکا به اهتزاز درآمد. برخی این تلاقی را هدفمند دانستند. اگرچه دو کشور در دو نقطه از جهان و دارای دو نظام سیاسی متفاوت هستند اما از نظر خصومت با آمریکا و تعطیلی سفارت اشتراکاتی داشتند. اکنون مذاکره با یکی باعث گشودن پنجره مذاکره با دیگری و بازگشایی سفارت شد. محصول دیپلماسی، پس از چند ماه نتیجه داد و ثمر آن برای یکی بازگشایی سفارت و برای دیگری عادی شدن رابطه با غرب است.
- نویسنده : یزد فردا
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
جمعه 20,دسامبر,2024